In een waterkrachtcentrale wordt stromend of vallend water via een turbine en een generator omgezet in elektriciteit. In Nederland is weinig hoogteverschil, waardoor waterenergie uit waterkrachtcentrales een beperkte bijdrage leveren aan de totale energieopwekking. Toch zijn er in Nederland zes waterkrachtcentrales die duurzame energie opwekken. Bij deze opwekking is het water een onuitputtelijke energiebron, waarbij geen schadelijke stoffen ontstaan.

Uit stromend en vallend water is veel energie te halen: dit wordt ook wel hydro-elektriciteit genoemd. Het water wordt door buizen geleid, waarna speciale waterturbines de vallende beweging van het water omzetten in een draaiende beweging. De as van de turbine wordt daarbij gekoppeld aan een generator die vervolgens elektriciteit opwekt. De werking hiervan is te vergelijken met een fietsdynamo, alleen op een veel grotere schaal. Vooral in gebieden met veel hoogteverschil en water is de opwekking van elektriciteit erg effectief. Om ook in periodes met weinig neerslag voldoende en stabiel elektriciteit te kunnen maken, worden grote stuwmeren aangelegd als reservoir voor de waterkrachtcentrale. Het meer zorgt ook voor een groter verval tussen het niveau van het water en de lagergelegen turbine en generator in de dam.

In Nederland is het hoogteverschil niet zo groot. Daardoor is de toepassing van een waterkrachtcentrale die werkt op basis van vallend of snel stromend water niet mogelijk. Toch kan er wel gebruik gemaakt worden van de kracht van water, vooral in de rivieren. De energie wordt daarbij vooral gehaald uit de enorme watermassa die in korte tijd passeert. Dat gebeurt met enorme schoepen, die te vergelijken zijn met de schroeven van grote scheepsmotoren. In Nederland bestaan een aantal middelgrote en kleine waterkrachtcentrales. In totaal voorzien deze centrales ongeveer 30.000 huishoudens van elektriciteit. Benieuwd waar deze waterkrachtcentrales staan? De waterkrachtcentrales in Nederland bevinden zich:

• Bij Hagestein in de Lek
• Bij Amerongen in de Nederrijn
• Bij Lith in de Maas
• Bij Linne in de Maas
• Bij Roermond in de Roer (kleine waterkrachtcentrale)
• Bij Gramsbergen in de Vecht (kleine waterkrachtcentrale)

Waterkracht wordt al heel erg lang gebruikt. Vroeger in de vorm van waterwielen waarmee mechanische kracht werd overgebracht om bijvoorbeeld een molen of gemaal aan te drijven, tegenwoordig gebruikt men een waterkrachtcentrale hoofdzakelijk om op een duurzame wijze elektriciteit (groene energie) te maken. Als u overstapt op groene energie, dan gebruikt u een klein deel van de energie die door de Nederlandse waterkrachtcentrales is opgewekt. Een mooie gedachte? Lees meer over groene energie of de mogelijkheid om zelf zonnepanelen te plaatsen.