De energiebelasting moet worden gemoderniseerd om consumenten betrokken te houden bij de energietransitie. Juist fiscale prikkels kunnen bij uitstek een enorme impuls geven aan de transitie naar een koolstofarme economie. Dat concludeert EY belastingadviseurs in haar onderzoek naar de betaalbaarheid van de energietransitie dat zij in opdracht van energiebedrijf Essent/innogy uitvoerde.

Nederland zal de energietransitie in de komende jaren enorm moeten versnellen om haar klimaatdoelstellingen te halen. Het komend kabinet zal dan ook vanaf dag één werk moeten maken om de doelstellingen te behalen. Aanpassing van de energiebelasting is een van de opties die daarbij op tafel moet liggen.

Uit het onderzoek blijkt dat de huidige opzet van de energiebelasting de transitie remt in plaats van stimuleert. Doordat de levering van duurzaam opgewekte elektriciteit nu net zo zwaar wordt belast als grijze elektriciteit worden verbruikers niet gestimuleerd om te kiezen voor een minder vervuilende optie. Tegelijkertijd dient de energiebelasting een aantal tegenstrijdige doelen en worden de kosten van de veroorzaakte milieuschade die het gebruik van energie met zich meebrengt nu onvoldoende ingeprijsd. Daarnaast constateert EY dat huishoudens per kWh elektriciteit en m3 aardgas veel meer energiebelasting betalen dan het bedrijfsleven, terwijl consumenten slechts verantwoordelijk zijn voor ongeveer 15% van de Co₂-uitstoot. Grootverbruikers nemen de overige 85% voor hun rekening. EY concludeert in haar onderzoek dan ook dat de vervuiler in principe niet betaalt.

Menukaart

Essent, onderdeel van innogy, biedt haar klanten slimme, digitale en duurzame oplossingen die hen in staat stellen om energie efficiënter te gebruiken en hun leven gemakkelijker te maken. Met haar activiteiten en diensten wil zij een positieve impact creëren voor haar klanten, de samenleving en het milieu. Het bedrijf pleit er voor dat iedereen mee moet kunnen doen in de energietransitie. Dat is ook de reden waarom Essent/innogy nu aandacht vraagt voor de betaalbaarheid van de energietransitie.

Zij vroeg EY een ‘menukaart’ te ontwikkelen met opties voor verbetering van de energiebelasting. Als uitgangspunten gelden dat kosten eerlijk en rechtvaardig moeten worden verdeeld, de vervuiler betaalt en er een belastingprikkel uitgaat om de transitie te versnellen en innovatie te stimuleren.

In de door haar ontwikkelde menukaart onderscheidt EY twee ‘knoppen’ waaraan gedraaid kan worden: de grondslag en het tarief. EY stelt dat binnen de huidige energiebelasting via deze knoppen op een eenvoudige manier een grote impact gerealiseerd kan worden en zo op een rechtvaardige wijze energiebesparing en innovatie kan worden gestimuleerd en de energietransitie kan worden bevorderd. Hoe deze menukaart uitwerkt, is terug te vinden in het onderzoeksrapport.