In het Klimaatakkoord is afgesproken dat 30 energieregio’s in een Regionale Energiestrategie (RES) keuzes vastleggen om aan de klimaatdoelstellingen te voldoen. Vorige week werd een analyse van de beschikbare concept-energiestrategieën gepubliceerd. Daaruit blijkt dat de regio’s onverminderd sterk inzetten op zonnestroom. Marktleider in de installatie van zonnepanelen bij particulieren Essent waarschuwt dat het tempo waarin zonnepanelen worden geplaatst niet mag inzakken om de doelstelling te kunnen halen.

Maandag 20 juli publiceerde de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie een analyse van de eerste 28 concept Regionale Energiestrategieën. Wat opvalt is dat de regio’s sterk inzetten op zonne-energie: het opwekkingsvermogen aan zonne-energie moet in 2030 zijn gestegen naar ongeveer 26,5 GW. Zonne-energie blijkt daarmee een essentieel onderdeel voor het slagen van de energietransitie.

In juni maakte het CBS bekend dat het totaal opgesteld vermogen aan zonnepanelen in Nederland in 2019 is gegroeid tot 6.874 megawatt. Met nog tien jaar te gaan, is ruim een kwart van wat in 2030 aan opgesteld vermogen nodig is al gerealiseerd. Hoopvol is ook de groei: in 2019 nam het opgesteld vermogen toe met 2.265 megawatt. Een toename van 49%.

Het is verleidelijk deze groei tien jaar door te trekken en te concluderen dat de doelstelling van 26,5 GW opgesteld vermogen in 2030 makkelijk kan worden gehaald.

In juni maakte het CBS bekend dat het totaal opgesteld vermogen aan zonnepanelen in Nederland in 2019 is gegroeid tot 6.874 megawatt. Met nog tien jaar te gaan, is ruim een kwart van wat in 2030 aan opgesteld vermogen nodig is al gerealiseerd. Hoopvol is ook de groei: in 2019 nam het opgesteld vermogen toe met 2.265 megawatt. Een toename van 49%.

Het is verleidelijk deze groei tien jaar door te trekken en te concluderen dat de doelstelling van 26,5 GW opgesteld vermogen in 2030 makkelijk kan worden gehaald.

Er is inderdaad nog veel voortgang mogelijk. Zo is de ruimte er. Al in 2018 becijferde adviesbureau Deloitte dat Nederlandse daken ruimte bieden om via zonnepanelen tot wel 50% van onze energiebehoefte op te wekken. Dat daarnaast de prijs van zonnepanelen volgens Milieu Centraal in 10 jaar tijd met 56% is gedaald, is een verdere duw in de goede richting.

Tegelijkertijd is nu duidelijk dat het huidige installatie-tempo niet mag inzakken om de doelstelling van 2030 te halen. Dat is niet eenvoudig. Waar consumenten in eerste instantie de aanjager waren van groei, treedt nu stabilisatie op. De voorhoede heeft de panelen inmiddels geïnstalleerd. Nu komt het erop neer de massa zover te krijgen. De bestaande installaties zijn in zekere zin laaghangend fruit – naar mate meer panelen geïnstalleerd zijn, wordt het moeilijker de benodigde daken, welwillende dakeigenaren of investeerders over de streep te trekken. Ook de toenemende aansluitproblemen op het elektriciteitsnet (‘netcongestie’) strooit zand in de raderen.

Om de impact op een al dan niet overbelast elektriciteitsnet in bedwang te houden speelt direct gebruik van de op te wekken zonne-energie en de opslag ervan een grote rol. Daarnaast moeten netbeheerders grote inspanningen verrichten om hun capaciteit uit te breiden, en consumenten energiebesparingen verder omarmen.

RES-regio’s zouden in hun definitieve energiestrategieën ook mee moeten nemen hoe ze hun inwoners willen stimuleren zonnepanelen te plaatsen. Goede informatievoorziening, betaalbaarheid en kwaliteit zijn essentiële ingrediënten om inwoners te verleiden om te kiezen voor zonne-energie. Zo kunnen dakeigenaren die wel willen maar niet de daad bij het woord voegen, worden overtuigd, omdat ze zien dat de installatie zal lonen. Door huiseigenaren stap voor stap mee te nemen in de energietransitie, groeit zonne-energie uit tot de beoogde serieuze verduurzamingstechnologie. De hoeveelheid opgewekte zonne-energie ontstijgt dan eindelijk de rol van populair onderwerp om over op te scheppen tijdens een zomerbuurtbarbecue.