Analyse noodvermogen Nederland
Marktinformatie
Inzet van noodvermogen in Nederland
16 april 2019
Noodvermogen helpt het Nederlandse elektriciteitsnet in balans te houden, op de momenten dat het nodig is. Wanneer roepen we noodvermogen op en wat kost dat? In deze analyse leggen we uit wat noodvermogen precies is en wat we van noodvermogen verwachten in de toekomst.
Wanneer roepen we noodvermogen op?
Om het Nederlandse elektriciteitsnet in balans te houden, gebruikt de netbeheerder Tennet een aantal verschillende systemen.
- Eerst wordt de goedkoopste optie gebruikt: interconnectiecapaciteit met onze buurlanden of regelvermogen op centrales. Centrales kunnen de productie van elektriciteit verhogen of verlagen naar aanleiding van de onbalans. Beide opties kosten geld, dus de goedkoopste optie wordt eerst gekozen.
- Is dit niet voldoende, dan kan er bij centrales reservevermogen worden ingeroepen tegen een hogere prijs.
- De laatste stap is noodvermogen, waarbij verschillende partijen stroom aanbieden in een noodvermogenpool. Bedrijven kunnen bijvoorbeeld de productie verlagen om minder elektriciteit te gebruiken en daarmee de balans te helpen herstellen. Dit is de duurste vorm van balancering.
Inzet noodvermogen 2016 - 2019
Als we kijken naar de inzet van noodvermogen vanaf 2016 tot en met maart 2019 zien we verschillende uitkomsten.
In totaal zijn er 535 PTE's (de standaard tijdseenheid van Tennet, 15 minuten) waarbij noodvermogen is ingeroepen. Hiervan waren slechts 10 PTE's met afregelen, de overige 525 werd er opregelend noodvermogen gevraagd.
Inzet noodvermogen per maand 2016 - 2019
Op maandniveau zien we dat er gemiddeld 13 PTE's per maand noodvermogen worden ingeroepen, hoewel er grote verschillen zitten tussen de maanden.
In het voorjaar en in het najaar ligt dat aantal het hoogst. In deze periodes is het lastiger om de precieze zon- en windproductie te voorspellen, waardoor er een hoger risico is op onbalans. Daarnaast wordt er in de winter vaker noodvermogen ingeroepen dan in de zomer.
Inzet noodvermogen per klokuur 2016 - 2019
Als we kijken naar de inzet van noodvermogen per klokuur, zien we dat de meeste risico in de middaguren zit en daarna in de avondpiek. In de middag kan het bijvoorbeeld minder zonnig zijn dan verwacht, of de temperatuur is hoger waardoor er meer airco nodig is.
De grotere kans op onbalans in de avondpiek zien we vooral in de winter, als de temperatuur lager is dan verwacht en er meer vraag is naar elektriciteit.
Prijs van noodvermogen
De regel voor prijssetting van noodvermogen is minimaal 200 euro per MWh voor opregelen. Dat is ook in de grafiek te zien. De uren met een lagere prijs hebben een teveel aan noodvermogen, waarmee het systeem long gaat in plaats van short. Dan geldt de afregelprijs, met eventueel negatieve prijzen.
De gemiddelde opregelprijs komt uit op 263 euro per MWh, met uitschieters tot boven de 500 euro. Er is geen duidelijke trend zichtbaar in de ontwikkeling van de noodvermogenprijs.
Verwachting noodvermogen
Noodvermogen wordt regelmatig ingeroepen om het systeem in balans te houden. En door de toenemende productie van zonne- en windenergie en met de overstap van gasverwarming naar elektrische verwarming, kan de onbalans in het systeem toenemen.
Dit kan deels opgevangen worden door meer interconnectie met jet buitenland. Bijvoorbeeld via de COBRA-kabel. Maar waarschijnlijk blijft noodvermogen zeker een rol spelen.
Disclaimer
